Lilial jest w przemyśle kosmetycznym bardzo popularny, co zawdzięcza łagodnemu kwiatowemu aromatowi, który do złudzenia przypomina zapach konwalii – rośliny bardzo pachnącej, zwykle postrzeganej jako przyjemna i świeża.
Niestety nie z każdej rośliny da się pozyskać olejki eteryczne a tak właśnie jest w przypadku konwalii. Próby uzyskania pachnących esencji z tej rośliny jak dotąd nie powiodły się, dlatego też od lat 50. XX wieku lilial, czyli syntetyczny zapach, był stosowany w perfumach, kosmetykach i innych produktach, aby uatrakcyjnić je wiosennym zapachem.
Składnik ten nie jest jednak bezpieczny. Od lat podejrzewa się, że lilial jest szkodliwy dla zdrowia i w 2020 r. został sklasyfikowany ze względu na szkodliwość dla genomu jako substancja CMR (rakotwórcza, mutagenna, działająca szkodliwie na rozrodczość).
Dla informacji: substancje zapachowe, w przypadku których wykazano, że mogą wywoływać alergie i które są obecne w danym stężeniu w produkcie, muszą być oznakowane z nazwy. Wszystkie pozostałe są wymienione w wykazie składników na opakowaniu („Ingredients”) pod ogólnym terminem „perfumy”.
Według Rozporządzenia Komisji Europejskiej dotyczącego kosmetyków (UE) 2023/1545* z dnia 26 lipca 2023 r. zastrzeżono, że 82 składniki – w tym opisany lilial – są dodatkowo zadeklarowane ze względu na ich potencjał wywoływania alergii.
Podstawą klasyfikacji lilialu jako substancji krytycznej jest jego szerokie zastosowanie w licznych i bardzo różnych produktach. Według SCCS (Scientific Committee on Consumer Safety) – Komitetu Naukowego ds. Bezpieczeństwa Konsumentów) trudno jest oszacować, jak wysokie jest rzeczywiste narażenie w życiu codziennym.
W marcu 2022 r. w całej UE zakazano stosowania lilialu w produktach kosmetycznych. Niestety, zgodnie z priorytetowym działaniem AGES (austriackiej Agencji ds. Zdrowia i Bezpieczeństwa Żywności – raport z maja 2023 r.), pomimo zakazu, lilial nadal był wykrywany w 17 z 59 testowanych produktów kosmetycznych (głównie w perfumach).
Przemysł w dużej mierze przestawił się na rozwiązania alternatywne. Obecnie istnieje wiele substancji o podobnym zapachu. Aby jednak ogólnie unikać środków chemicznych, takich jak sztuczne substancje zapachowe, należy w miarę możliwości używać produktów bezzapachowych lub najlepiej inwestować w kosmetyki NATURAlne z certyfikatami organicznymi.
Inne nazwy lilial: Stosowany w kosmetykach, środkach czyszczących lub detergentach potocznie zwany lilial jest również znany jako Aldehyd 3-(4-tert-butylofenylo)-propionowy lub Butylphenyl Methylpropional.
Źródła: Deutsche ApothekerZeitung, Deutscher Allergie & Asthmaverbund, Bericht FOCUS online
*https://eur-lex.europa.eu/legal-content/PL/TXT/?uri=CELEX%3A32023R1545
